Thụy Sĩ đang xem xét lại hợp đồng mua 36 tiêm kích F-35 từ Mỹ sau khi Washington áp mức thuế 39% với hàng hóa nước này. Vấn đề đang gây tranh cãi lớn trong chính trị và quốc phòng Thụy Sĩ.
1. Thuế quan của Mỹ và tác động trực tiếp đến Thụy Sĩ
Chính quyền Mỹ vừa áp mức thuế mới đối với nhiều mặt hàng, bao gồm cả thiết bị và linh kiện quốc phòng. Đây là một phần trong chính sách bảo hộ mới, được cho là nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước. Tuy nhiên, với các đối tác như Thụy Sĩ, quyết định này lại tạo ra chi phí bổ sung ngoài dự kiến.
Hợp đồng F-35 của Thụy Sĩ có giá trị khoảng 6,25 tỷ USD. Khi tính thêm thuế, con số này có thể tăng thêm hàng trăm triệu USD. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến ngân sách quốc phòng mà còn gây áp lực lên các khoản chi khác của chính phủ.
Nhiều người đang băn khoăn về việc Thụy Sĩ có nên tiếp tục mua F-35 từ Mỹ hay không. Quốc gia này vốn được biết đến với sự thận trọng trong chi tiêu ngân sách. Vì vậy, họ cần cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
2. Làn sóng kêu gọi từ giới chính trị
Ngay sau thông báo thuế mới, nhiều nghị sĩ Thụy Sĩ đã lên tiếng. Họ cho rằng đây là thời điểm thích hợp để xem xét lại toàn bộ thương vụ F-35. Một số người kêu gọi tìm kiếm nhà cung cấp từ châu Âu nhằm giảm phụ thuộc vào Mỹ.
Những ý kiến này không phải mới. Ngay từ khi đấu thầu, đã có những lo ngại về việc phụ thuộc vào nguồn cung cấp, bảo trì và linh kiện từ Mỹ. Thuế quan chỉ làm những lo ngại này trở nên rõ rệt hơn.
Ngoài vấn đề chi phí, yếu tố chính trị cũng đóng vai trò quan trọng. Sự phụ thuộc vào Mỹ có thể giới hạn khả năng tự chủ của Thụy Sĩ trong các quyết định quốc phòng và ngoại giao.
3. Hợp đồng F-35 và tiến độ thực hiện
Thỏa thuận mua 36 chiếc F-35A được ký vào năm 2022. Lockheed Martin, nhà sản xuất của Mỹ, đã vượt qua các đối thủ châu Âu để giành hợp đồng. Theo kế hoạch, những chiếc máy bay đầu tiên sẽ được bàn giao vào năm 2027.
Tiến độ bàn giao được chia thành nhiều giai đoạn, kết thúc vào năm 2030. Trong thời gian này, Thụy Sĩ cũng phải đầu tư vào hạ tầng, huấn luyện phi công và kỹ thuật viên để vận hành F-35. Tất cả các khoản này đều phụ thuộc vào nguồn cung từ Mỹ.
Nếu hủy hợp đồng hoặc thay đổi nhà cung cấp lúc này, Thụy Sĩ sẽ đối mặt với nguy cơ chậm trễ nhiều năm và phát sinh chi phí bồi thường. Tuy nhiên, mức thuế mới khiến tổng chi phí hiện tại cũng đang tiến gần tới con số bồi thường đó.
4. Lựa chọn thay thế và bài toán quốc phòng
Nếu không mua F-35, Thụy Sĩ sẽ cần tìm máy bay chiến đấu thay thế để duy trì sức mạnh phòng thủ trên không. Việc lựa chọn cần được thực hiện nhanh chóng để tránh ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
Các ứng viên tiềm năng gồm Rafale của Pháp, Eurofighter Typhoon của châu Âu và Gripen E của Thụy Điển. Đây đều là các dòng máy bay hiện đại, đáp ứng được yêu cầu chiến đấu cơ bản.
Tuy nhiên, khả năng tàng hình và công nghệ điện tử của chúng chưa bằng F-35. Ưu điểm là nguồn cung từ châu Âu, giúp Thụy Sĩ giảm phụ thuộc vào Mỹ trong lĩnh vực quốc phòng.
5. Tương lai thương vụ F-35 dưới áp lực thuế quan
Hiện tại, Thụy Sĩ vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc mua tiêm kích F-35 từ Mỹ. Bộ Quốc phòng đang phân tích tác động của thuế Mỹ mới áp dụng và xem xét nhiều kịch bản khác nhau để đảm bảo ngân sách quốc phòng hợp lý.
Thụy Sĩ đang cân nhắc kỹ việc mua tiêm kích F-35 từ Mỹ. Chính phủ xem xét các yếu tố như giá, thời gian bàn giao, khả năng duy trì sức mạnh quốc phòng và mức độ phụ thuộc vào công nghệ Mỹ. Quyết định cuối cùng sẽ ảnh hưởng lớn đến chiến lược quốc phòng trong nhiều thập kỷ tới.
Thương vụ F-35 không chỉ là việc mua sắm máy bay chiến đấu. Đây còn là phép thử về khả năng cân bằng giữa an ninh quốc gia và lợi ích kinh tế, trong bối cảnh căng thẳng thương mại và biến động chính trị toàn cầu.
Đọc thêm: Cargojet Công Bố Kết Quả Quý 2/2025: Doanh Thu Tăng Nhờ Vận Tải Nội Địa Và Thuê Chuyến
Đọc thêm: Lufthansa hiện đại hóa đội bay: Boeing 787 Dreamliner sắp thay thế Airbus A340-600
