Phương thức nhờ thu (Collection of Payment) là gì?

Đây là phương thức mà nhà xuất khẩu sẽ “nhờ” một ngân hàng thu hộ tiền từ nhà nhập khẩu (trên cơ sở các công cụ thanh toán quốc tế). Các công cụ thanh toán quốc tế thường gồm:

• Hối phiếu (bill of exchange),
• Kỳ phiếu thương mại (Promissory Note),
• Séc quốc tế (International cheque),
• Hóa đơn thu tiền (Financial Invoice).
  

Phân loại và quy trình thực hiện

Nhờ thu sẽ có 2 loại: nhờ thu trơn (clean collection) và nhờ thu kèm chứng từ (documentary collection)

Nhờ thu trơn (Clean Collection)

Nhà xuất khẩu sẽ yêu cầu ngân hàng thu hộ tiền, trên cơ sở hối phiếu còn bộ chứng từ sẽ gởi thẳng cho nhà nhập khẩu. Do tính chất như vậy, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian thanh toán. Bộ chứng từ đã gởi cho nhà NK nên ngân hàng không thể bắt nhà NK thanh toán nhanh được, và bất lợi sẽ thuộc về nhà XK do bộ chứng từ đã giao trước khi nhận tiền nên có thể nhà NK sẽ trì hoãn việc thanh toán tiền.

Trình tự nhờ thu phiếu trơn

(1) Nhà XK gửi hàng và chứng từ gửi hàng cho nhà NK. Sau đó  sẽ lập một hối phiếu đòi tiền nhà NK và uỷ thác cho ngân hàng của mình đòi tiền hộ bằng chỉ thị nhờ thu (collection instruction) và kí phát hối phiếu.

(2) Ngân hàng phục vụ nhà XK kiểm tra chứng từ. Sau đó, gửi thư uỷ thác nhờ thu (order collection) kèm hối phiếu cho ngân hàng đại lý của mình ở nước nhà NK nhờ thu tiền.

(3) Ngân hàng đại lý yêu cầu nhà NK trả tiền hối phiếu (nếu trả tiền ngay) hoặc chấp nhận trả tiền hối phiếu (nếu mua chịu).

(4) Ngân hàng đại lý chuyển tiền thu được hoặc hối phiếu kỳ hạn đã được người NK kí chấp nhận thanh toán cho người bán thông qua ngân hàng chuyển chứng từ. Phương thức nhờ thu phiếu trơn thường áp dụng trong các trường hợp người bán và người mua tin cậy, hoặc là có quan hệ liên doanh giữa công ty mẹ, công ty con hoặc chi nhánh của nhau.

Nhờ thu kèm chứng từ (documentary collection)

Nhà NK không chuyển trực tiếp bộ chứng từ cho nhà XK mà sẽ gởi cho ngân hàng, yêu cầu nhà NK thanh toán ngay (D/P) hoặc chấp nhận thanh toán (D/A) với ngân hàng thì ngân hàng mới giao bộ chứng từ để nhận hàng.

Phương thức này đảm bảo được quyền lợi của nhà XK so với chuyển tiền và nhờ thu trơn bởi ngân hàng còn có nghĩa vụ khống chế bộ chứng từ; về cơ bản là giao tiền rồi mới giao bộ chứng từ nhận hàng.

Tuy nhiên, phương thức này chưa hẳn đã bảo đảm quyền lợi hoàn toàn cho nhà XK. Bởi nếu thị trường có biến động, nhà NK không còn muốn nhận hàng nữa, thì nhà XK vẫn phải chịu thiệt hại về chi phí lưu kho, ứ đọng hàng hóa.

 Các phương thức nhờ thu kèm chứng từ:

D/P (Delivery Of Documents Against Payment) nhờ thu theo hình thức thanh toán giao chứng từ gồm:

• D/P at sight, thanh toán trả tiền ngay. Khi nhận được tiền thanh toán nhờ thu của khách hàng (người nhập khẩu). Thanh toán viên của Ngân hàng giao chứng từ cho khách hàng. Yêu cầu khách hàng kí nhận.
• D/P at X days sight (Delivery Of Documents Against Payment Of A Draft Drawn Payable Of Future Date). Thanh toán hối phiếu thời hạn. Nhận đươc chứng từ nhờ thu theo hình thức này; thanh toán viên thông báo cho khách hàng đến chấp nhận hối phiếu có thời hạn. Chứng từ chỉ được giao khi B/E đã được chấp nhận và được thanh toán, khách hàng có thể kí quỹ 100% trị giá B/E để được nhận ngay chứng từ hoặc thanh toán vào ngày đáo hạn để nhận chứng từ.

Phương thức này được sử dụng trong trường hợp mua hàng gửi tiền ngay.

Sau khi thu được tiền, Ngân hàng đại lí chuyển số tiền thu được cho Ngân hàng ủy thác để giao cho người xuất khẩu; đồng thời thu thủ tục phí thu hộ và các chi phí khác liên quan. Chi phí này thông thường do người xuất khẩu chịu.

D/A (Delivery Of Documents Against Acceptance) –nhờ thu chấp nhận thanh toán giao chứng từ:

• Phương thức này được sử dung trong trường hợp bán hàng với điều kiện cấp tín dụng cho người nhập khẩu.
• Khi khách hàng có cam kết trả tiền bằng văn bản hoặc kí chấp nhận thanh toán B/E vào ngày đáo hạn; thì thanh toán viên của ngân hàng giao chứng từ cho khách hàng.
• Bằng việc chấp nhận hối phiếu, người nhập khẩu công nhận trách nhiệm thanh toán hợp pháp vô điều kiện của mình theo các điều kiện của hối phiếu.

Quy trình phương thức nhờ thu

• Căn cứ vào hợp đồng mua bán ngoại thương, người xuất khẩu giao hàng cho người nhập khẩu nhưngkhông giao bộ chứng từ hàng hóa.
• Trên cơ sở giao hàng, người xuất khẩu viết chỉ thị nhờ thu (collection instruction) và ký phát hối phiếu đòi tiềnngười nhập khẩu kèm theo bộ chứng từ hàng hóa gởi đến ngân hàng phục vụ mình để nhờ thu hộ.
• Ngân hàng nhờ thu lập lệnh nhờ thu và gửi cùng bộ chứng từ tới ngân hàng thu hộ.
• Ngân hàng thu hộ thông báo lệnh nhờ thu và xuất trình hối phiếu cho nhà nhập khẩu
• Nhà nhập khẩu trả tiền (nếu là hối phiếu trả ngay) hoặc chấp nhận hối phiếu (nếu là hối phiếu trả chậm).
• Ngân hàng thu hộ trao bộ chứng từ thươngmại cho nhà nhập khẩu.
• Ngân hàng thu hộ chuyển tiền nhờ thu, hoặc hối phiếu chấp nhận cho ngân hàng nhờ thu.
• Ngân hàng nhờ thu chuyển tiền nhờ thu, hoặc hối phiếu chấp nhận cho nhà xuất khẩu.

Ưu, nhược điểm của phương thức nhờ thu

Ưu điểm:

• Thường được sử dụng phổ biến hơn trong thanh toán; phương thức nhờ thu thường được dùng khi: (1) hai bên thực sự tin cậy lẫn nhau; (2) người mua sẵn sàng thanh toán và có khả năng thanh toán; (3) điều kiện kinh tế và chính trị của nước người mua ổn định; (4) chính phủ nước người mua không có những biện pháp kiểm soát ngoại hối.
• Sử dụng phương thức thanh toán nhờ thu kèm chứng từ. Quyền lợi của tổ chức xuất khẩu có  được  đảm bảo hơn không bị mất hàng nếu bên nhập khẩu không thanh toán. Vai trò ngân hàng  được nâng cao thêm trách nhiệm
• Chỉ thị nhờ thu là văn bản mang tính chất pháp lý. Điều chỉnh quan hệ giữa các bên tham gia nghiệp vụ theo nguyên tắc URC. Ràng buộc tất cả các bên tham gia nhiệp vụ. Trừ khi có thỏa khác hoặc trái với pháp luật hay các quy định của quốc gia.

Nhược điểm:

• Phương thức nhờ thu trơn rất ít được áp dụng trong thanh toán tiền hàng. Vì không đảm bảo quyềm lợi cho cả hai bên nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu; do việc nhân hàng và thanh toán tách rời nhau. vì vậy chỉ được sử dụng trong thanh toán phí hoặc nhờ thu Sec giữa các ngân hàng.
• Phương thức nhờ thu chứng từ thì việc thu tiền của nhà xuất khẩu vẫn chưa chắc chắn. Tuy còn giữ quyền kiểm soát hàng hóa sau khi giao hàng, nhưng nếu nhà nhập khẩu không nhận hàng hoặc không trả tiền.
• Chi phí nhờ thu trả ngân hàng bên nào chịu? Nếu thu không được thì bên xuất khẩu phải thanh toán phí cho cả hai ngân hàng.
• Tuy nhiên tốc độ thanh toán vẫn chậm, rủi ro cho bên xuất khẩu vẫn lớn.

Bên trên là một số thông tin cơ bản về Phương thức nhờ thu trong thanh toán quốc tế. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc booking các dịch vụ tại SaigonCargo. Quý khách vui lòng liên hệ: